 |
نصوص امامت امام عسکری (منابع امامیه)
نصوص امامت امام عسکری (علیه‌السّلام) در منابع امامیه بر دو گونه است، تعدادی از نصوص، عمومی است و از ایشان به‌عنوان یکی از ائمه دوازده‌گانه نام می‌برد و پاره‌ای از اینها به‌طور ویژه از امامت آن حضرت سخن به‌میان آورده است. این نصوص در تعدادی از منابع معتبر حدیثی از جمله دو کتاب از کتاب‌های چهارگانه شیعه یعنی «کافی» کلینی و «من لایحضره الفقیه» شیخ صدوق (رحمة‌الله‌علیهما) بازتاب دارد. اسناد تعداد قابل توجهی از این روایات، بر اساس دانش رجال معتبر است. در ادامه چند نمونه از این روایات بیان می‌شود.
درآمد
امروزه اختلاف مرکزی میان امامیه و سایر فرقه‌های اسلامی، پیرامون مساله امامت است. این مساله به نوبه خود اهمیت واکاوی از مستندات هر مذهب را می‌طلبد. آنچه در این میان برای هر فرد شیعی مهم می‌نماید، بررسی ادله و نصوص امامت امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) و دیگر پیشوایان اُمت اسلامی است.
گزارش‌های مربوط به امامت امام عسکری (علیه‌السّلام) در منابع امامیه، به دو بخش گزارش‌های کلی و اختصاصی تقسیم می‌گردد. این گزارش‌ها در تعدادی از منابع معتبر حدیثی از جمله دو کتاب از کتاب‌های اربعه امامیه یعنی «کافی» کلینی و «من لایحضره الفقیه» شیخ صدوق (رحمة‌الله‌علیهما) به چشم می‌آید. نصوص امامت امام یازدهم، حجم قابل توجهی از میراث حدیثی امامیه را به خود اختصاص داده است به‌طوری که ملاحظه مجموع آنها، اطمینان به درستی آن را در پی دارد، به‌همین دلیل نیازی به بررسی سندی تک تک آنها نمی‌باشد، در عین‌حال؛ همانطور که در ادامه خواهید دید، روایات معتبر بر اساسدانش رجال امروزی، در این‌باره متعدد وجود دارد. آنچه در پی می‌آید مقدار اندکی از این گزارش‌ها است:
گزارش‌های کلی بر امامت ائمه
مقصود از گزارش‌های کلی، آن دست نصوص و روایاتی است که امامت تمامی ائمه (علیهم‌السّلام) از جمله امام عسکری (علیه‌السّلام) را ثابت می‌کند. این گزارش‌ها در سه دسته کلی با نام‌های احادیث اثنی عشر، احادیث معراج و احادیث لوح جای می‌گیرد.
← احادیث اثنی عشر
دسته نخست، احادیث اثنی عشر است. مقصود از این دسته، احادیث «دوازده خلیفه» معروف و مصطلح [اثنی عشر خلیفه] نیست. مراد، آن دسته روایاتی است که به مناسبت‌های گوناگون، نام‌های دوازده امام در آن ذکر گردیده است.
باید دانست؛ در دو دسته بعدی نیز اسامی دوازده امام آمده است اما با توجه به آنکه آن دو دسته هرکدام ناظر به یک جریان خاص بوده، در دو گروه مستقل آوردیم در حالی که دسته نخست به مناسبت‌های گوناگون صادر گشته و ناظر به یک جریان خاصی نبوده است، به‌همین دلیل آن را به‌طور مستقل و تحت عنوان «احادیث اثنی عشر» آوردیم.
در این قسمت چهار روایت از این سری احادیث از چهار مصدر حدیثی، کافی کلینی، من لا یحضره الفقیه و عیون اخبار الرضا (علیه‌السّلام) شیخ صدوق و کفایة الاثر مرحوم خزاز قمی، ارائه می‌شود. این روایات توسط امام صادق، امام کاظم، امام رضا و امام جواد(علیهم‌السّلام)، به ثبت رسیده است. هر چهار روایت از نظر موازین دانش رجال معتبر و مورد قبولند. در ادامه متن روایات به همراه بررسی اَسنادشان تقدیم می‌گردد.
ادامه
