![]() |
مقاله برگزیدهالاستبصار فیمااختلف من الاخبار (کتاب)اَلاِْسْتِبْصار، عنوان مجموعه ای در حدیث از ابوجعفر محمد بن حسن طوسی (د ۴۶۰ق /۱۰۶۸م) معروف به شیخ الطائفه، چهارمین کتاب از کتب اربعه امامیه میباشد. نام کامل کتاب «الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار» است که به روشنی بیانگر محتوای آن است. محتواشیخ طوسی در این کتاب کلیه روایاتی را که در مباحث گوناگون فقهی وارد شده و نیز روایاتی را که برخلاف آن ها آمده، جمع کرده است. طبقه بندی کتاب الاستبصار براساس تقسیم مؤلف در ۳ جزء بوده است که دو جزء نخست آن (بخش اول و دوم) به مباحث عبادات (به جز جهاد ) و جزء اخیر (بخش سوم) به دیگر ابواب فقهی مانند عقود، ایقاعات، احکام تا حدود و دیات اختصاص داده شده است. شیخ طوسی تعداد احادیث کتاب استبصار را خود مشخص کرده تا کم و زیاد نشوند. برپایه آماری که مؤلف خود از احادیث یاد شده در الاستبصار به دست داده، شمار آنها ۵۱۱، ۵ است، حال آنکه در چاپ تحقیقی از کتاب الاستبصار، شماره احادیث به ۵۵۸، ۵ حدیث بالغ شده است و چنین اختلافی در شماره میتواند به شیوه شمارش درمورد پاره ای از احادیث خاص مربوط گردد. از نظر اسنادهای احادیث، وی در آغاز بر آن بود که احادیث را با اسانید آنها ضبط نماید و تا اندازه ای در دو جزء نخستین این شیوه را رعایت کرده است، اما در جزء اخیر، اسانید را به اختصار آورده، و به سبک کتاب تهذیب الاحکام خود و پیش تر از آن سبک ابن بابویه در فقیه ، اسانید خود به اصول روایی را در پایان اثر آورده است. مؤلف معمولاً در هر باب احادیث مورد پذیرش خود را پیش تر آورده، و سپس به ذکر احادیث مقابل آنها پرداخته، و آنگاه وجه «جمع» و برقراری الفت بین مدلول آنها را در حد امکان تبیین کرده است. هدف از تألیف
|

